Het Museum van de Toekomst?

Komende donderdag spreken wij in de gemeenteraad over de renovatie van het Museum Boijmans van Beuningen. En niet voor het eerst, want er is veel te doen om het Museum. De kwestie is nu als volgt: kiezen we voor een karige renovatie of voor het Museum van de toekomst?

Voor mij is het duidelijk, ik kies voor de toekomst. De collectie van Boijmans behoort tot de top 50 collecties in de wereld. Boijmans speelt op het gebied van leen- en uitleen van kunst op Champions League niveau. Het verdient daarom een renovatie die dit niveau waarborgt.

In 2018 is besloten tot aanpak van het achterstallig onderhoud van het Museum. Er werd een plan gemaakt dat reikte van asbestsanering tot het noodzakelijke onderhoud en verduurzaming van het Museum, het zogenaamde Basis Plus scenario. Tegelijkertijd is besloten om het Museum aan te passen aan de eisen van deze tijd, het zogenaamde Ambitie scenario. De aanbouw van de architecten Robbrecht en Daem uit 2003 en het paviljoen van Henket uit 1996 zouden moeten worden gesloopt. Daarnaast zou er een nieuw paviljoen moeten komen (inmiddels op de lange baan geschoven) en een nieuwe de ruimte voor de afdeling educatie. Tot slot zou de logistiek verbeterd moeten worden. Voor de bezoekers (entree, museumwinkel en -restaurant en de routing door het Museum) en voor de goederen. Met name dat laatste is bij Boijmans niet op orde. Slechts één ingang voor kunst, afval en andere leveringen, de mond en de kont op dezelfde plek. Bovendien moet de kunst deels over straat in de vrachtwagens geladen worden, iets dat in de huidige internationale museumwereld niet meer geaccepteerd wordt. Zonder fatsoenlijke logistieke oplossing kunnen we onze plek in de Champions League op het gebied van leen- en uitleen van kunst vergeten. Een oplossing voor de logistiek is absolute noodzaak.

Wat veel mensen zich niet realiseren is dat veel musea eind negentiende eeuw gebouwd werden voor maximaal jaarlijks 100.000 bezoekers. Een modern museum heden vraagt een heel andere inrichting, klimaatbeheersing en logistiek dan destijds, om van de veranderende duurzaamheidsvereisten maar niet te spreken.

Er is veel gezegd over het hele proces rondom de renovatie en uitbreiding van het Museum. En wellicht moeten we het gehele proces in de toekomst nog een keer evalueren. Maar het is nu tijd om de chagrijn in dit project definitief achter ons te laten en met alle partijen samen tot het beste Museum te komen. Niet meer achteruit kijken, maar met alle betrokkenen gezamenlijk vooruit kijken. En hierin zitten wij met het College van B&W op één lijn. De gemeente, directie Museum en architect, iedereen praat weer met elkaar met hopelijk hetzelfde doel: het beste Museum. Daar moet ook de Gemeenteraad achter gaan staan.

Het debat gaat op het moment met name over geld. Wethouder Struijvenberg heeft het voorlopig ontwerp doorgerekend en - het was te verwachten - het door de toenmalige Raad beschikbare budget van 223 miljoen euro is niet voldoende. Zoveel geld, hoe is dat mogelijk? Renovaties en vernieuwingen van Musea kosten over het algemeen veel geld. De renovatie van het Rijksmuseum in Amsterdam kostte 370 miljoen euro. Waarom? Renovatie, klimaatbeheersing, logistiek en verduurzaming. De benodigdheden voor een toekomstbestendig museum. Ook bij Boijmans zitten de meeste kosten in renovatie, klimaatbeheersing, logistiek en verduurzaming.

Wethouder Struijvenberg houdt vast aan het budgettaire kader dat de Raad heeft meegegeven. De Rotterdamse VVD volgt de redenering van de Wethouder. Wij verwachten van de Wethouder dat hij zorgvuldig met onze financiën omgaat. Ons streven is het beste museum voor zo min mogelijk geld. Maar wat we zeker niet willen is dat we over 20 jaar wederom praten over aanpassingen aan Boijmans omdat we achteraf niet tevreden zijn over de feitelijke renovatie en verbouwingen. Zoals is gebeurd met de Robbrecht en Daem uitbreiding van 20 jaar geleden. Vanwege alle concessies en compromissen, is niemand tevreden over deze uitbreiding en willen we dit deel van het Museum na 20 jaar al weer slopen. De vraag is bovendien wat het Ambitie scenario extra kost bovenop het zogenaamde Basis Plus scenario. Dat weten we nu nog niet, maar de Wethouder heeft toegezegd ook dit door te gaan rekenen. Het verschil zou weleens beperkt kunnen zijn. Een voorbeeld: we besparen sloopkosten door delen niet af te breken. Maar dan komen er wel renovatiekosten voor terug. Om de juiste keuze te maken moeten we dus een doorrekening van alle scenario’s hebben.

Tijdens het commissiedebat in april verraste Wethouder Struijvenberg ons door vanuit het niets over het Basis scenario te beginnen, dit scenario houdt in renovatie zonder verduurzaming, logistieke oplossing, etc. Een kale renovatie, verder niets, je geeft ruim 200 miljoen euro uit voor iets wat je al had. De Rotterdamse VVD ziet zo'n korte termijn optie totaal niet zitten. We kiezen het Museum van de toekomst, maar we willen die keuze wel maken op basis van alle beschikbare overwegingen.

Diederik van Dommelen