In applaus kan je niet wonen

Veel beter dan te applaudisseren voor verpleegkundigen, agenten en alle andere mensen die strijden tegen de corona-crisis is ervoor zorgen dat ook zij straks goed kunnen wonen. Dat helpt ons allemaal, want er is woningnood in Nederland, het helpt de bouw, het helpt de verduurzaming van ons woningaanbod en het helpt straks Nederland de Coronacrisis uit. Dit is een grote kans die we niet moeten laten schieten. Met een 7 puntenplan kunnen de bouw- en technieksector doorgaan.

NVM becijfert dat de gemiddelde prijs van bestaande koopwoningen gemiddeld 326.000 euro is. Wonen is bijna onbereikbaar voor mensen met vitale beroepen als verpleegkundige, politieagent en havenarbeider. De middenklasse die zorgt dat Nederland tijdens de corona-pandemie blijft draaien, krijgt applaus. Maar daarin kun je niet wonen.

Bouwen, bouwen en bouwen is daarom het credo. Want huizen bijbouwen, renoveren, transformeren, verduurzamen en onderhouden is de beste manier om de woningnood het hoofd te bieden en om de economie draaiende te houden.

Bij de vorige crisis werd de bouwsector met een krimp van 30 procent het hardst geraakt. Een ontslaggolf zorgde voor kaalslag. Bouwvakkers, ingenieurs, architecten en ambtenaren verloren hun baan. Een stad als Rotterdam leverde op het dieptepunt van de vorige crisis 600 nieuwe woningen per jaar, terwijl er jaarlijks 3000 nodig waren om aan de vraag te voldoen. De achterstand die toen ontstond is nog altijd niet ingelopen.

Nederland ligt nu voor een groot deel stil, maar op de bouwplaatsen gaan heipalen nog steeds de grond in dankzij het protocol ‘samen veilig doorwerken’.

Maar het tempo gaat omlaag. Als we niet oppassen overkomt ons hetzelfde als in de vorige crisis. Er zijn zorgen over tekorten aan personeel en onvoldoende aanvoer van bouwmateriaal, apparatuur en componenten als raamkozijnen. Woningbouwcorporaties stellen renovaties en reparaties uit, omdat huurders huiverig zijn voor vakmensen over de vloer. De signalen voor de langere termijn staan op rood. Ontwikkelaars plannen bouwprojecten later in de tijd. Investeerders stappen niet meer in nieuwe projecten. Banken zijn huiverig voor financiering.

We mogen niet laten gebeuren dat de bouw en techniek opnieuw stilvallen, terwijl er vraag blijft naar duurzame en betaalbare woningen. Juist continuiteit in de bouw kan de economie als geheel kan stimuleren. Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) vinden dat nationale overheden moeten komen met vergaande maatregelen Daarom pleiten wij voor een 7 punten plan om de bouw door de crisis te loodsen:

Een investeringsfonds voor ruimtelijke ordeningsvraagstukken op het gebied van infrastructuur van energie, openbaar vervoer, digitalisering en investeringen in natuurherstel en -versterking. Daarnaast versnellen en naar voren halen van geplande investeringen in de infrastructuur.
Een noodfonds voor de bouw van 5 miljard om vertraging van bouwprojecten te voorkomen en om de woningbouw op gang te houden als financiering ontbreekt.
Woningcorporaties meer ruimte geven om huurwoningen in het middensegment te bouwen (huur tussen 720 en 1000 euro). Verlenging en uitbreiding van de Regeling Vermindering Verhuurdersheffing. Dat geeft corporaties financiële ruimte om meer woningen te bouwen.
Een verlaging van het BTW-tarief van 21 naar 9 procent voor bouwmaterialen, onderhoud en verduurzaming. Zo kunnen particulieren, scholen en gemeenten versneld en goedkoper verduurzamen.
Starters op de woningmarkt een stevigere positie geven met bijvoorbeeld startersleningen. De doorstroming op de woningmarkt bevorderen door de druk van tijdelijke dubbele woonlasten te verminderen en het afschaffen van de overdrachtsbelasting.
Het inzetten en verruimen van de Crisis en Herstelwet. Dat vereenvoudigt en versnelt het doorlopen van ruimtelijke en planprocedures. Extra capaciteit bij Raad van State om bouwplannen voortvarend te behandelen. Gemeenten moeten genoeg plancapaciteit leveren. Het Rijk moet daarop toezien.
Er moet een structurele oplossing komen voor de stikstof en pfas-problematiek. Het invoeren van een drempelwaarde. Daardoor krijgen bouwprojecten onder die drempelwaarde vrijstelling van een vergunningsplicht

Met z’n allen kunnen we zo een fundament leggen voor nieuwe groei in de samenleving. Het echte applaus voor hardwerkende Nederlanders moet bestaan uit huizen waarin ze betaalbaar kunnen wonen.

Corona Bouwen voor starters Tim Versnel